„Spiritualan_na ali nereligiozan_na“ jeste odgovor koji se nerijetko može čuti od pripadnika_ca LGBT zajednice kada ih se upita o njihovom stavu prema religiji i duhovnosti. Sam pojam SBNR (spiritual but not religious) predstavlja ideju duhovnosti (spiritualnosti) koja odbacuje tradicionalno organiziranu religiju kao jedino ili najvrednije sredstvo postizanja duhovnog rasta. Početak odvajanja pojma spiritualnosti od religije počinje već u 19. vijeku, ali se tek krajem 20. vijeka, razvojem sekularizma i New Age pokreta, ta ideja popularizira. Šta zapravo obuhvata ovaj oblik vjerovanja i zašto je on prihvatljiv LGBT osobama?
Spiritualnost, prema savremenom (New Age) tumačenju, podrazumijeva spoj humanističke psihologije s mističnim i ezoteričnim tradicijama, kao i istočnim religijama. Ovakva spiritualnost nije ograničena religijskim dogmama, niti je vezana isključivo za jednu duhovnu praksu ili teoriju. Ona omogućava samoistraživanje i pronalazak inspiracije u najrazličitijim oblastima i teorijama (psihologija, parapsihologija, metafizika, kvantna fizika, astrologija, neopaganizam, zakon privlačnosti, budizam, hinduizam, taoizam i druge istočnjačke religije i učenja, itd). U spiritualnosti ne postoji jedinstven sistem vjerovanja, ali se generalno poštuju život i ljubav. Prisutno je vjerovanje u višu silu koja se opet imenuje i definiše individualno, ali uvijek uz određenu ljubav i povezanost sa istom. Često je prisutno vjerovanje da je sve što postoji zapravo dio više sile, dakle da postoji jedinstvo tvari i bitka. Ističe se značaj povezanosti tijela, uma i duha, te slušanja intuicije. Naglašava se važnost života u sadašnjem trenutku kao i optimizma (pozitivnih afirmacija). Podržava se primjena različitih istočnjačkih metoda podizanja svijesti kao što su meditacija, joga, tantra, ayurveda, T'ai Chi, Rei Ki itd. Dakle, akcenat se stavlja na pronalazak vlastitog individualnog duhovnog puta, kombinovanjem različitih teorija i duhovnih praksi, kojima dolazimo do samospoznaje, unutrašnjeg zadovoljstva i ličnog razvoja. Taj put je intimna stvar svake osobe, veza sa višom silom bez posrednika, veza sa prirodom i kosmosom, veza sa svojim bićem.
Ovakav individualan i vrlo intiman pristup je možda i osnovni razlog zbog kojeg LGBT osobe krenu svojevoljno u istraživanje spiritualnosti odvojene od religije. On izostavlja mogućnost odbacivanja i neprihvatanja LGBT osoba koje je prisutno u religijskim zajednicama i institucijama, istovremeno dajući slobodu i potporu samoprihvatanju i razvoju vlastitog LGBT identiteta. No, ono što te osobe zadržava u ovom obliku spiritualnosti (SBNR) jeste i njegov odnos prema seksu i rodu.
Iako postoje međusobne razlike u vjerovanju kod SBNR osoba, njihov stav prema seksu i rodu je isti. Za razliku od većine religija, u modernoj (New Age) spiritualnosti je seks okarakterisan kao prirodan, nerijetko i sveti čin, koji je neizbježan sastavni dio duhovnog i psihičkog razvoja svake osobe. Rodni i seksualni identitet se uzimaju samo kao sastavni dio cjelokupnog identiteta osobe i daje se potpuna sloboda u samootkrivanju istih. Ovakvo razumijevanje roda i seksualnosti posljedica je nastanka New Age pokreta u razdoblju drugog vala feminizma ‘60ih i ‘70ih godina 20. vijeka u Sjedinjenim Američkim Državama i Velikoj Britaniji. SBNR osobe se mogu identifikovati sa najrazličitijim rodnim, spolnim i seksualnim identitetima, sve dok je prisutno potpuno razumijevanje i prihvatanje vlastitog identiteta, jer je ono bitno za dalji duhovni rast.
Otvorenost prema različitim seksualnim i rodnim identitetima, kao i generalni stav da je seksualnost samo jedan od načina samootkrivanja i razvoja duhovne svijesti, može biti presudna za LGBT osobe u njihovom pronalasku u ovom obliku vjerovanja. Ovakav stav spiritualnosti prema seksualnosti i rodu, i generalni stav da je spiritualnost intimna stvar, isključuju favoriziranje, kao i diskriminaciju, po rodnoj, spolnoj ili seksualnoj osnovi.
Piše Dino T.
