U Knjizi o Postanju (Stari Zavjet) nailazimo na priču o uništenju antičkog grada Sodoma, drevnog grada za koji se pretpostavlja da se nalazio u dolini današnjeg Mrtvog mora. Sodom i Gomor se posmatraju prvenstveno iz kršćanskog i jevrejskog diskursa koji je imao jak utjecaj na formiranje kulture Zapada, a koja je uspostavila određeni sistem vrijednosti kada su u pitanju društveno prihvatljive i neprihvatljive pojave. Ovo je jedno od pitanja na koje oni koji se bave izučavanjem Biblije pokušavaju već dugo vremena odgovoriti, a pitanje glasi: koji je to zapravo veliki grijeh Sodoma?
Najčešći odgovor jeste kršćanska interpretacija uništenja Sodoma kao znaka Božijeg neodobravanja homoseskualnosti, iako u Starom Zavjetu ne postoji mjesto koje bi se odnosilo isključivo na grad koji su nastanjivale osobe istospolne seksualne orijentacije. Sodom i Gomor su česta asocijacija na grijeh i razvrat starozavjetnih gradova te se koriste kada se opisuju različiti oblici seksualnih nastranosti i devijacija. Devijantnost i nastranost su termini koji su se dugo povezivali sa homoseskualnošću i određenim sistemom moralnosti, a riječi sodomija i sodomit su se koristile da bi označile protuprirodni blud i istospolni seksualni čin te osobe istospolne seksualne orijentacije. Mnogi zakoni su prepoznavali ovaj termin koji je bio u upotrebi do kraja 19. vijeka, a koji se onda vremenom, kako se homoseksualnost dekriminalizovala u pojedinim zemljama, prestajao upotrebljavati.
Nasilje koje se spominje u starozavjetnoj priči interpretiralo se na različite načine. U 11. vijeku javlja se veza između ove priče sa seksualnim činom između muškaraca, te se spominje isključivo kao homoseksualni odnos između muškaraca. Uništenje Sodoma je prikazano kao Božija kazna za one koji su počinili grijeh. U tekstovima monoteističkih religija nekoliko je primjera uništenja gradova zbog grijeha njihovih stanovnika. Takva je, na primjer, i priča o velikom potopu. U priči o Sodomi govori se o grijehu koji je bio toliko rasprostranjen da nije bilo moguće naći 10 poštenih ljudi koji bi mogli spasiti grad od uništenja. Bog je u Sodom poslao dva anđela preobučena u muškarce. Oni su pronašli Lota kako sjedi ispred gradske kapije i koji ih je pozvao u svoj dom sa namjerom da ih ugosti, nahrani i ponudi im prenoćište. Te večeri svi muškarci grada došli su u Lotovu kuću i raspitavali se o dvojici muškaraca, tražeći da ih poznaju (Biblijski izraz za seksualni odnos) (Postanje 19:5). Lot je preklinjao stanovnike Sodoma da se ne ponašaju nasilno prema gostima te im je kao zamjenu ponudio svoje dvije kćerke, djevice, da ih seskualno zlostavljaju. Okupljeni muškarci su tada počeli napadati Lota, a anđeli su ga uvukli u kuću i zaslijepili napadače. Anđeli su potom ubijedili Lota, njegovu ženu i njihove dvije kćerke da pobjegnu iz Sodoma.
Seksualna orijentacija, ili homoseksualnost, kao koncept nije bila poznata u vrijeme nastanka Biblije. Isus u nekim pričama iz evanđelja spominje Sodomu, referirajući na negostoljubivost kao na grijeh. Prvo povezivanje grijeha Sodome i homoseksualnosti javlja se početkom nove ere, i dolazi izvan Biblije, iz djela jevrejskog historičara Josifa Flavija (r. 37. ili 38. g.n.e., umro poslije 100. god).
Kroz Bibliju, Sodom ostaje simbol kazne za grijeh, iako nijedan seksualni grijeh nije s tim u vezi spomenut. Upotrebljavanje riječi Sodom ili bilo koje od njenih izvedenica, povezujući ih sa oblicima seksualnih odnosa, osim silovanja, pogrešno predstavlja ovu priču i ignoriše značenje koje su joj pridali Isus i mnogi veliki proroci Izraela.
Više o ovoj temi možete naći u knjizi Christianity, Social Tolerance and Homosexuality, Boswell, J. (1980). University of Chicago Press, http://gay-serbia.com/press/2007/07-11-19-homoseksualnost-u-bibliji/index.jsp, http://gay-serbia.com/religija/2007/07-01-01-sodom-i-gomora/index.jsp
Piše Arijana Aganović
