Naravno da i dalje ima jako puno posla, ali ove osobe su učinile izuzetno mnogo same.

Tekst preuzet sa www.transserbia.org

Silvija Rivera

Silvija Rivera (Sylvia Rivera), odigrala je izuzetno važnu ulogu u borbi za trans prava, ali je do skoro bilo gotovo potpuno izbrisana iz istorije. Bila je snažan glas za one najmarginalizovanije: obojene trans osobe i one najsiromašnije, a priča se da je upravo ona bila prva koja je bacila flašu na policiju i tako započela Stounvolsku pobunu. Rivera je 1970. osnovala STAR (Street Transvestite Action Revolutionaries), zajedno sa Maršom P. Džonson. U pitanju je jedna radikalna grupa koja je organizovala proteste i pomagala drag kraljicama na ulici, osiguravajući im hranu i smeštaj. Umrla je 2002, ali je nastavila da živi kroz projekat koji je nazvan po njoj Sylvia Rivera Law Project.

.

Marša P. Džonson

Marša P. Džonson (Marsha P. Johnson, slovo P. se odnosi na pay it no mind, tj. ne obraćaj pažnju), bila je drag majka mnogima, i Riverina mentorka s kojom je i osnovala STAR. Kao i Rivera, i ona se pominje kao veteranka Stounvolske pobune, i posebno se bavila djecom koja su živjela na ulici. Bila je Vorholov model i tema dokumentarca Pay It No Mind, a bend Antony and the Johnsons nosi ime upravo po njoj.

.

.

.

Kristin Jorgensen

Kristin Jorgensen (Christine Jorgensen), bivša je pripadnica američke vojske koja je postala model i poznata ličnost 1952. kao prva trans žena podvrgnuta hormonskoj terapiji (pored operacije) – koje su upravo mediji krstili – operacija promene pola. Ona je prihvatila svu pažnju javnosti i pametno je iskoristila kako bi je skrenula na probleme trans osoba i doprinijela njihovoj vidljivosti. Radila je i kao glumica, zabavljačica i pjevačica (njen nastup u noćnim klubovima obavezno je sadržao i numeru I Enjoy Being a Girl). Umrla je 1989, a novine The New York Times objavile su nekrolog povodom njene smrti.

.

.

.

Bili Tipton

Bili Tipton (Billy Tipton), bio je poznat kao džez muzičar i vođa benda 40-ih i 50-ih, a potom i član benda Tin Pan Alley. Stvari su u jednom trenutku krenule nizbrdo, i Bili je nažalost umro u bijedi. Njegov sin saznaje da mu je otac imao žensku anatomiju kada je Bili bio na samrti 1989. – otkriće koje je bilo nevjerovatna senzaciju u tabloidima – ali je takođe i upoznalo mejnstrim Ameriku sa trans muškarcem na samrti.

.

.l

.

Kendi Darling i Holi Vudlon

Kendi Darling (Candy Darling) i Holi Vudlon (Holly Woodlawn) bile su Vorholove zvijezde i glumile su u filmu Pola Morisija iz 1971, Women in Revolt. Trans žene su uživale određeni nivo ozloglašenosti, ali svakako i trenda. Kendi Darling je bila muza benda Velvet Underground, i glumila je zajedno sa Džejn Fondom i Sofijom Loren. Umrla je od limpfoma u 29. godini života. Holi Vudlon je bila manje uspješna, ali se pojavila u filmu Billy’s Hollywood Screen Kiss i često je intervjuišu zbog njenog uticaja na Endi Vorhola.

Lu Saliven

Lu Saliven je osnovao FTM International, prvu isključivo FTM organizaciju 1986, i smatra se glavnim krivcem kojo stoji iza današnjeg shvatanja da su seksualnost i rodni identitet dvije različite dimenzije. Lu je bio gej trans muškarac koji se borio za prava trans muškaraca generalno, i odigrao je odlučujuću ulogu u dokazivanju da gej muškarci uopšte postoje. Umro je od side 1991, sa 39. godina.

.

.

.

.

Džejmison Grin

Džejmison Grin (Jamison Green), autor je izuzetno važnog trans memoara iz 2004. – Becoming a Visible Man. Preuzeo FTM International pošto je Lu Saliven preminuo i nastavio je sa njegovom vizijom. Takođe je preuzeo zalaganje za donošenje Transgender Protection Ordinance u San Francisku (zakon koji štiti trans osobe), 90-ih godina prošlog vijeka, i sada je ekspert za pravna pitanja, kao i aktivista za trans prava.

.

..

.

Rene Ričards

Rene Ričards (Renée Richards), je bila profesionalna teniserka koja je sa procesom tranzicije počela 1975. Tada joj je i zabranjeno da učestvuje na US Openu 1976, što je dovelo do stvaranja mjere žena rođena kao žena, kojom se opravdavalo isključivanje trans sportistkinja iz takmičenja. Ona ih je tužila, i njujorški Vrhovni sud je na kraju presudio u njenu korist, što je tada bio veliki korak za trans prava. Tenisom se profesionalno bavila od 1977. do 1981, a onda je postala trenerica.

.

.

.

.

Li Bruster

Li Bruster (Lee Brewster), je osnovao Queens Liberation Front zajedno sa Bani Ajzenhauer (Bunny Eisenhower) 1970, i ova organizacija je odigrala ključnu ulogu u tome da se cross-dressing u Njujorku dekriminalizuje. Bruster je takođe vodio The New York drag emporium Mardi Gras, izdavao politički magazin Drag tokom 70-ih,i organizovao drag balove. Umro je 2000. u 57. godini.

.

.

.

.

Sendi Stoun

Sendi Stoun (Sendy Stone), je umjetnica i profesorka novih medija koja je bila meta Dženis Rejmond u njenom notornom i transfobičnom djelu u 1979, nazvanomThe Transsexual Empire. Kao odgovor na to, Sendi je napisala poznati esej 1987, The Empire Strikes Back: A Posttranssexual Manifesto, u kome je ohrabrivala trans osobe da se autuju i zalagala se transrodne stipendije. Otad se ovaj esej navodi kao začetak transrodnih studija.

.

.

.

Riki Wilkins

Riki Vilkins (Riki Wilchins), je osnivačica prve transrodne aktivističke organizacije GenderPAC, 1995, a potom i suosnivačica Transsexual Menace and Camp Trans (edukativni vid protesta protiv mičigenskog Womyn’s Music Festivala i strategije koji odražava stav žene rođene kao žene). Sabrala je i objavila prvo nacionalno istraživanje o nasilju nad trans osobama. Iako je bila kritikovana u poslednje vrijeme zbog članaka u magazinu Advocate, njeni rani radovi promenili su način na koji je svijet gledao na trans osobe.

.

.

.

Loren Cameron

Loren Cameron je fotograf, koji je radio uglavnom portrete. Njegova knjiga iz 1996, Body Alchemy, dokumentuje njegovu tranziciju i živote ostalih trans muškaraca koje je poznavao, na taj način dajući vidljivost ljepoti tijela trans muškaraca.

.

.

.

.

.

.

Gvendolin En Smit

Gvendolin En Smit (Gwendolyn Ann Smith), je aktivistkinja i spisateljica. Ustanovila je prvi dan sećanja na trans osobe žrtve nasilja Transgender Day of Remembrance 1999, u znak sjećanja na Ritu Hester, koja je ubijena novembra mjeseca godinu dana ranije. Ovaj dan se danas obiljležava širom svijeta svakog 20. novembra, i na taj način trans zajednici se pruža prostor u kome mogu da se okupe, govore o neverovatnom nivou nasilja koji i dalje postoji spram trans osoba i koji se i dalje perpetuira, i sjete se onih koje su izgubili.

Mis Mejdžor

Mis Mejdžor (Miss Major), je izvršna direktorka projekta Transgender, Gender Variant, Intersex Justice Project (TGI Justice Project). Bila je učesnica Stounvolske pobune i već dugo se bavi i bori za prava obojenih trans žena koje su slabo plaćene, kao i za zatvorenice i njihove porodice.

.

.

.

.

.

.

Suzan Strajker i Pejzli Kura

Pejzli Kura (Paisley Currah) i Suzan Strajker (Susan Stryker), su aktivisti i akademski radnici, i zajedno su osnovali i uređuju upravo lanisarali Transgender Studies Quarterly — prvi žurnal te vrste. Kura je osnivač i član odbora instituta Transgender Law and Policy i predsedavajući Departmana za Političke nauke koledža u Bruklinu, dok je Strajker režiserka, profesorka na Univerzitetu u Arizoni i plodna autorka radova o trans i queer kulturama.

Kejt Bornstajn

Kejt Bornstajn (Kate Bornstein), je autorka i teoretičarka roda najpoznatija po insistiranju na genderqueer pristupu trans dijalogu, koji je posebno opisala u svom djelu iz 1994, Gender Outlaw: On Men, Women, and the Rest of Us, i radu iz 1998 My Gender Workbook: How to Become a Real Man, a Real Woman, the Real You, or Something Else Entirely, na čijoj dopuni trenutno radi. Takođe, govori javno protiv nasilja i često nastupa kao performans umetnica.

.

.

.

.

Dženifer Fini Bojlen

Dženifer Fini Bojlen (Jennifer Finney Boylan), je autorka mnogih izdanja, uključujući tu i memoar She’s Not There, a to je bila prva knjiga napisana od strane transrodne osobe u Americi koja je postala bestseler. Njeno poslenje izdanje o trans roditeljima, Stuck in the Middle with You, privuklo je pažnju medija. Ona se takođe zalaže za trans prava, profesorka je, piše za New York Times, i članica je odbora GLAAD-a.

.

.

Mejsen Dejvis

Mejsen Dejvis (Masen Davis), je izvršni direktor Transgender Law Centra, koji postoji već 10 godina i zalaže se za promjene u zakonu koje će poboljšati kvalitet života trans osoba. Dejvis je preuzeo centar 2007, i vodio tim koji je odgovoran za donošenje prošlogodišnjeg zakona (na federalnom nivou), koji se tiče zaštite prilikom zaposlenja za trans i osobe koje se rodno ne određuju. Takođe je radio na poboljšanju života trans osoba, boreći se za zdravstveno osiguranje u Kaliforniji, gde se ovaj centar i nalazi.

.

.

.

Kajlar Brodus

Pravnik i aktivista, Kajlar Brodus (Kylar Broadus), je prva trans osoba koja je svjedočila pred Kongresom prošle godine, u odbranu zakona kojim se zabranjuje diskriminacija prilikom zaposlenja. Brodus je 2010. osnovao Koaliciju obojenih trans osoba Trans People of Color Coalition, i imenovan je za člana Komiteta prava na DNC Konvenciji 2012, te na taj način postao deo istorisjke delegacije koju je činilo 13 aut trans kandidata.

.

.

Lana Vahovski

Ulazak Lane Vahovski (Lana Wachowski), u svijet trans aktivizma bio je gotovo sasvim slučajan. Poznata po tome da čuva svoju privatnost i da je povučena, otkrila je svoj trans identitet prošlije godine putem svog profila u magazinu The New Yorker, ali njen dirljiv i inteligentan govor prilikom primanja HRC nagrade za vidljivost, predstavlja svojevrstan preokret kada je u pitanju vidljivost trans osoba. Dostojanstveno, mudro i hrabro, ispričala je vrlo ličnu priču bez kompromisa, odupirući se klasičnom trans narativu, i – kada je taj govor postao hit – postala obožavana od strane mnogih širom svijeta.

Din Spejd

Din Spejd (Dean Spade), je akademik, advokat, pisac i aktivista. On je osnivač projekta Sylvia Rivera Law Project, organizacije za pravnu pomoć i zagovaranje za obojene siromašne, trans i osobe koje se rodno ne određuju. Magazin The Advocate ga je stavio na listu ’Četrdeset ispod 40’ godine 2010, i objavio njegovo prvo izdanje Normal Life: Administrative Violence, Critical Trans Politics, and the Limits of Law, 2011.

.

.

..

.

Dženet Mok

Dženet Mok (Janet Mock), je radila kao jedna od urednica veb sajta People.com, kada je podijelila priču o svojoj tranziciji sa magazinom Marie Claire 2011. Nakon toga je napustila ovaj posao i počela da radi kao medijska aktivistkinja i spisateljica. Njena tviter kampanja #GirlsLikeUs okupila je raznoliku i veliku grupu trans žena online, a ona je postala žestoka kritičarka medijskih tropa kada su u pitanju trans tijela. Mok često nastupa u javnosti, u vestima i drugim programima, komentariše društvene fenomene i zagovara raznolikost reprezentacija onoga što biti žena znači.

Uredio Tomas Pejdž Mekbi

Prevod:MJ