Sarajevski otvoreni centar će u periodu od 15. do 17. marta 2013. godine, organizovati i ugostiti festival LGBT filma Merlinka u Sarajevu. Festival će otvoriti igrani film Marble Ass, režisera Želimira Žilnika, u kojem glumi i Merlinka po kojoj je festival i dobio ime 2009. godine u Beogradu.
Želimir Žilnik je rođen 1942. godine u Nišu, i jedan od začetnika žanra doku-drama. Poznat je po angažiranim i provokativnim dokumentarcima, te je nagrađivan na domaćim i međunarodnim filmskim festivalima. Žilnik se smatra za najupornijeg i najtvrdoglavijeg režisera koji u svojim filmskim ostvarenjima konstantno kritikuje politički sistem, kako nekadašnji komunistički, tako i današnji postkomunistički – demokratski.
Na samom početku karijere, filmom Rani radovi (1969) osvaja nagradu Zlatni medvjed na filmskom festivalu u Berlinu, kao i četiri nagrade u Puli, ali kako je film bio kritika socijalističke revolucije, zabranjen je u bivšoj Jugoslaviji. Tih godina su kritici bili izloženi svi režiseri tzv. crnog vala jugoslavenske kinematografije pa je Žilnik 1972. godine emigrirao u Njemačku gdje je radio na nezavisnim filmovima i dokumentarcima te se ubrzo potom našao na udaru vlasti zbog filma „Raj“. Jedna imperijalistička tragikomedija“ (1976), koji je asocirao na nikad razjašnjena ubistva terorističkog dvojca Ulrike Meinhof i Andreasa Baadera u zatvoru, te se zbog neregularnih papira krajem 70-ih godina morao vratiti u Jugoslaviju.
Osamdesetih godina prošlog stoljeća, Žilnik za televiziju Beograd i TV Novi Sad režira seriju dobro pripremljenih televizijskih filmova i doku-drama koji su nagrađivani na televizijskim festivalima u zemlji i inostranstvu. Kroz tu saradnju, sredinom osamdesetih, nastaje i nekoliko igranih filmova koji u fokusu imaju nagovještaj političkih i socijalnih promjena, kao i nadolazećih tranzicija u zemlji. Tako 1985. godine snima film Lijepe žene prolaze kroz grad kojim opisuje nacionalističke napetosti u bivšoj Jugoslaviji.
Devedesetih godina, Žilnik realizuje niz igranih i dokumentarnih filmova na temu kataklizme na Balkanu, pa tako njegov dokumentarac Tito po drugi put među Srbima (1994) postaje video hit. U tom periodu, Žilnik režira Marble Ass (1995) koji suprostavlja dva lica ratnih devedesetih godina prošlog stoljeća u Srbiji, pričajući priču o Merlinki, transvestitu i prostitutki koja pacifikuje Balkan i brani Beograd obuzdavajući nasilnike, usamljene nesrećnike i napaljene mladiće koji bi svoju agresiju u suprotnom ispoljili nad djevojčicama, nezaštićenim majkama i bespomoćnim staricama. Film je 2005. godine dobio nagradu Teddy na Berlinaleu.
Nakon toga, Žilnik se počinje baviti temom nove Europe o čemu je snimio nekoliko iznimno zanimljivih i provokativnih dokumentarnih filmova od kojih je film Tvrđava Evropa dobio nagradu Viktor za najbolji film 2000. godine u Ljubljani, a film Kenedi se vraća kući je dobio nagradu Zlatna mimoza 2003. godine u Herceg Novom. Pomenuti filmovi, zajedno sa još par Žilnikovih ostvarenja iz tog perioda, prikazani su na preko 250 međunarodnih festivala i filmskih manifestacija. Žilnikov najnoviji film nosi naziv Stara škola kapitalizma (2009).
Uz kontinuirani rad na filmskoj produkciji, Žilnik se od 1997. godine bavi i pedagoškim radom – mentor je i izvršni producent niza međunarodnih filmskih radionica za studente iz regiona jugoistočne Evrope. Kao gostujući predavač sarađuje sa brojnim inostranim filmskim školama.
Piše: Edita Miftari
